Reactie op de Nieuwsbrief van de RMS
Het CMH wil graag reageren op de Nieuwjaarsboodschap van de RMS-regering die op 2 januari is geplaatst. Hierin spreekt zij zich wederom uit tegen de Reizende Tentoonstelling en de Herdenking. De RMS-regering is hier natuurlijk geheel vrij in maar het CMH voelt de behoefte om hierop een reactie te publiceren. Omdat er naar onze mening een verkeerd idee leeft bij de RMS-regering in ballingschap over de weergave van de ontstaansgeschiedenis van de RMS in de tentoonstelling. Vandaar dat hieronder een weergave volgt van wat er in de tentoonstelling zichtbaar is.
In de Nieuwsbrief van de RMS-regering staat: “Op zich is niets mis met het organiseren van een tentoonstelling. Echter wel als deze tentoonstelling de historische feiten ten aanzien van de komst van de Molukse KNIL militairen en hun gezinsleden naar Nederland – in relatie tot het ontstaan van de RMS – onjuist weergeeft”.
Wij denken echter dat wij in de tentoonstelling recht doen aan deze geschiedenis maar oordeelt u zelf. U bent volledig vrij om tot welk oordeel dan ook te komen. Het enige is dat er een aantal historische momenten, feiten en documenten zijn die niet weerlegt kunnen worden. Wij denken dat wij op basis van deze informatie een juiste weergave geven van de ontstaansgeschiedenis van de RMS. En er blijven en zijn natuurlijk altijd eigen interpretaties.
Het CMH heeft inmiddels de RMS-regering in ballingschap een mail gestuurd waarin het CMH aangeeft dat zij graag langskomen om uit te leggen aan de hand van de doeken in de tentoonstelling hoe de geschiedenis van de RMS aan bod komt. Het CMH hoopt dat de RMS-regering op deze uitnodiging in zal gaan.
Hoe wordt er in de tentoonstelling betekenis gegeven aan de geschiedenis van de RMS?
Aan de buitenkant tussen Container 1 en Container 2 bevindt zich een tijdlijn waarin de geschiedenis van de Molukkers verteld wordt. En wat begint 40.000 jaar voor Christus en wat eindigt met de onafhankelijkheid van Indonesië en het uitroepen van de Republik Maluku Selatan.
Hieronder ziet u een uitvergroting van de laatste kolom van de tijdslijn waarmee de tentoonstelling opent. In deze kolom komt de ontstaansgeschiedenis van de RMS aan de orde.
Hieronder staat de tekst die te lezen is op bovenstaande banner
Onafhankelijkheid
Onder druk van de wereldpolitiek stopt Nederland na enkele jaren met de oorlog tegen Indonesië. Het accepteert de onafhankelijkheid en draagt op 27 december 1949 officieel de macht over aan de Verenigde Staten van Indonesië (Republik Indonesia Serikat, RIS). De afspraak is dat binnen deze Indonesische Federatie de verschillende deelstaten over een grote mate van zelfstandigheid beschikken. De Republiek Indonesia is binnen dit bestel één van de deelstaten. De Molukken vallen onder de deelstaat Oost-Indonesië. Begin 1950 zijn de Indonesische leiders, Soekarno en Hatta, bezig om de Verenigde Staten van Indonesië om te vormen tot een Indonesische eenheidsstaat. De Molukken kiezen daarom eieren voor hun geld. Op 25 april 1950 wordt in Ambon de onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken uitgeroepen (Republik Maluku Selatan, RMS). Dit als antwoord op het dreigende opgaan in de Indonesische eenheidsstaat.
In container 2 komt de ontstaansgeschiedenis van de RMS aan bod. In deze container staat de periode tussen 1949 – 1951 centraal. Waarin aan de hand van persoonlijke vragen en ervaringen van een Molukse KNIL militair, en zijn gezin, de verwarring die deze periode kenmerkt geschetst wordt.
Ook daarin uitgebreid aandacht voor de oprichting van de RMS en de consequenties daarvan voor de KNIL militairen. Hieronder volgen de ingezoomde beelden op deze banner. De teksten staan ook onder het plaatje uitgeschreven.
Hieronder staan de drie teksten die te lezen zijn op bovenstaande banner
Datum: April-juli 1950 De Proclamatie
“De Indonesische leiders zijn bezig om de deelstaten op te heffen, met dwang en geweld of via politieke steekspelletjes. Dat is niets volgens afspraak. En wij dreigen onze zelfstandigheid te verliezen. Dat is iets wat wij absoluut niet willen. Dit is onwettig. De republiek Indonesia is bezig om de Verenigde Staten van Indonesië om te zetten in een Indonesische eenheidsstaat onder haar leiding. Nu wil de nieuwe president van Indonesië, Soekarno, overal de baas spelen. Ze staan op het punt om de deelstaat Oost-Indonesië, waar de Molukken onder vallen, over te nemen. Daarom hebben wij, Soumokil, Manusama en de andere leiders, op 25 april op Ambon een eigen zelfstandige republiek uitgeroepen, de Republik Maluku Selatan (RMS, Republiek der Zuid-Molukken)”.
Datum: 25-04-1950
De reactie van de Molukse KNIL militair op het uitroepen van de RMS:
‘Wij willen niet overstappen naar het Indonesische leger. Wij willen terug naar de Molukken en daar de RMS steunen, maar Indonesië weigert dat. Zij zien de RMS als een onrechtmatige opstand en daar hebben ze hun handen vol aan. Zij zitten natuurlijk niet te wachten op goed getrainde Molukse militairen zoals wij. Wie al getekend heeft voor het Indonesische leger of de Indonesische marine, wil nu toch niet meer overstappen omdat het zomaar zou kunnen dat wij dan worden ingezet tegen onze eigen mensen op de Molukken! Wij kunnen niets doen en wachten maar af. Op 26 juli 1950 vertelde de legerleiding ons dat het KNIL officieel is opgeheven. Wij krijgen nu een tijdelijke KL-status omdat we nog niet gedemobiliseerd zijn. Dat betekent dat we nu onder de Koninklijke Landmacht vallen’.
Datum: Oktober – November 1950
De strijd gaat door. Het perspectief van de RMS-regering.
“Soekarno en Hatta hebben de Indonesische federatie afgelopen augustus opgedoekt en omgevormd tot een Indonesische eenheidsstaat. Onze Republik Maluku Selatan wordt aangevallen. Op de Molukken is het Indonesische leger aan het vechten met onze militairen van de RMS omdat zij zich verzetten tegen de bezetting en overheersing van het Indonesische leger. Onze mannen en Sukarela’s (jonge vrijwilligers) bieden heldhaftig weerstand maar moeten nu ook Ambon prijsgeven. Wij, het grootste deel van de RMS-regering, wijken uit naar het grote buureiland Seram waar we doorgaan met de strijd”.
Naast deze afbeeldingen is er voor de bezoeker ook een begeleidende audio opname te horen in Container 2 waarin aan de hand van de ervaringen van de KNIL militair zijn persoonlijke reacties te horen zijn op allerlei geschiedkundige besluiten. Ook hierin komt de oprichting van de RMS aan bod. Via dit linkje komt u uit bij dit audioscript. Daarin is te lezen hoe de geschiedenis van de RMS aan bod komt.
Een scriptfragment hieruit dat te horen is in Container 2:
KNIL militair:
“Van de Nederlandse legerleiding krijgen we nu een dienstbevel om te kiezen: vrijwillig in Indonesië blijven of tijdelijke inscheping naar Nederland. Ze bieden zelfs een bonus van 5000 roepia voor wie vrijwillig blijft. Wat een Judasgeld! Als we niet kiezen, dan komt er een dienstbevel om ons in te schepen naar Nederland. En, als wij dit dienstbevel weigeren, dan worden wij ter plekke ontslagen. Wat hebben we voor keuze? We kunnen hier niet blijven en vrezen een bloedbad.”
Vrouw van KNIL militair:
“Onze mannen hebben te horen gekregen dat ze naar Nederland moeten. We begrijpen de situatie niet helemaal maar het is het beste om maar met de groep mee te gaan. Ze zeggen dat het voor een paar maanden is.”
Ook wordt in de nieuwjaarsboodschap van de RMS-regering gesteld dat de herdenking die wij organiseren onaanvaardbaar is als de RMS-regering niet volledig participeert. Hierbij wordt helaas voorbij gegaan aan het inclusieve karakter die wij deze herdenking willen geven. Deze herdenking is bedoeld voor álle Molukkers in Nederland.
Niet alleen voor de Molukkers die RMS gezind zijn. Voor die groep is reeds de landelijke RMS dag op 25 april.
In ons statement van 21 september 2021 zeggen wij het volgende over deelname van de RMS-regering aan de herdenking:
De herdenking op 7 oktober richt zich op de gehele Molukse gemeenschap in Nederland. Van de Noord-Molukken, Midden-Molukken tot en met de Zuidoost-Molukken; Christelijke Molukkers en Molukse moslims en alle anderen met verschillende politieke overtuigingen, RMS’ers en niet-RMS’ers. Immers, de herdenking betreft 70 jaar Molukkers in Nederland en niet 70 jaar RMS in Nederland. Het Comité erkent uiteraard de grote rol die de RMS-proclamatie heeft gespeeld bij de uiteindelijke overbrenging van Molukkers naar Nederland. Het Comité legt bij deze herdenking en tentoonstelling echter de nadruk op de geschiedenis van alle Molukkers in Nederland.
Het CMH staat nog steeds achter dit statement.
Mocht u nog vragen hebben dan kunt u mailen naar info@molukseherdenking.nl
Hartelijke groeten namens het CMH.