Verklaring 25 mei 2022
L.S.
Langs deze weg maken wij het volgende bekend.
Op 12 december 2021 is een Klankbordgroep (KBG) door het Comité Molukse Herdenking (CMH) ingesteld. Voor de samenstelling en de taak van de KBG verwijzen wij naar www.molukseherdenking.nl.
Op 28 april jl. is het Adviesrapport van de KBG aan het CMH aangeboden. Daarmee is de taak van de KBG per genoemde datum beëindigd.
Naar aanleiding van de recente berichten en aantijgingen op de sociale mediakanalen over de organisatie van een Herdenkingsbijeenkomst door het CMH en de aantijgingen richting de Klankbordgroep hechten wij, als ex-KBG leden, eraan op de berichten te reageren.
De aantijgingen waren onder andere dat de KBG slechts een afleidingsmanoeuvre zou zijn voor het CMH om de datum en het programma van de Herdenkingsbijeenkomst bij de Molukse gemeenschap door te drukken. De KBG zou een verlengstuk zijn van het CMH en slechts draagvlak in de Molukse gemeenschap veinzen.
Als ex -leden van de Klankbordgroep herkennen wij ons niet in genoemde aantijgingen. De ervaring leert dat elke activiteit, die een organisatie of een particulier persoon ten behoeve van de Molukse gemeenschap wil ontplooien, per definitie te maken kan krijgen met verschillende vormen van weerstanden in de gemeenschap. Dit is niets vreemds aangezien iedereen verschillende verwachtingen heeft. In het Adviesrapport is terug te lezen dat via de Dialoogdagen, online vragenlijst en gesprekken met organisaties, religieuze instellingen en individuele personen de verwachtingen zeer divers zijn. Met het CMH is de Klankbordgroep van mening dat in het verleden bij de opstart in 2021, weliswaar niet aan ieders wens en verwachting kon worden voldaan, doch dat dit niet in de weg hoeft te staan om de stem van de zwijgende meerderheid in de gemeenschap te laten horen.
Het belang van een respectvolle Herdenking van de 1e generatie stijgt wat ons betreft, uit boven de verschillende scheidslijnen die de Molukse gemeenschap kent: Molukse-politieke, religieuze-, culturele en generationele scheidslijnen. Uit waardering en respect voor de 1e en de oudere 2e generatie hebben we ons ingezet. Het Advies van de KBG is te lezen op de website www.molukseherdenking.nl.
Met oprechte groet,
Ex-leden voormalige Klankbordgroep:
Frieda Souhuwat-Tomasoa,
Ron Habiboe,
Dade Tehupelasury,
Noel Silalahi,
Christine Nanlohy
Verry Patty
Herhaling plaatsing Verklaring van het CMH op de petitie van de groep #nietmijnaankomst.
Het Comité Molukse Herdenking (CMH) kreeg van verschillende kanten te horen dat er vraag is naar de Verklaring van het CMH die eind vorig jaar op 21 september 2021 is geplaatst naar aanleiding van de commotie in de Molukse gemeenschap over de Reizende Tentoonstelling en de Herdenkingsbijeenkomst in het kader van 70 jaar Molukkers in Nederland. Een Verklaring waarmee het CMH antwoord gaf op de onjuistheden die in de petitie staan en opgesteld is door de mensen van #nietmijnaankomt. Echter velen kunnen deze Verklaring nu niet terugvinden op de website van de Molukse herdenking. Dit is juist want deze Verklaring is te lezen op de website reizendetentoonstelling.nl.
Hierbij wordt daarom opnieuw de Verklaring van het CMH gepost maar dan ook op deze website.
Als CMH willen we nogmaals benadrukken dat bij de organisatie van genoemde evenementen geen enkele slechte intentie of opzet was en is. Er was en is nimmer sprake geweest om geen breed draagvlak te willen creëren of wijkraden, lokale stichtingen, landelijke Molukse organisaties uit te sluiten. Wat alsmaar werd en wordt gesuggereerd. Het CMH verwijst in deze graag naar de Verklaring onderaan deze tekst en het Adviesrapport van de Klankbordgroep.
Andere onterechte beweringen betreffen nog steeds dat in de Reizende Tentoonstelling opzettelijk zou zijn gekozen voor een koloniaal perspectief en dat de geschiedenis van de RMS niet/onjuist aan bod komt. Ook zou de term terroristen in de tentoonstelling voorkomen. Al deze beweringen zijn onjuist en gebaseerd op aannames; de criticasters hebben zelf niet/nooit/later pas de Reizende Tentoonstelling bezocht. Uiteraard is dit een kwalijke zaak. Met de aannames werd echter wel een beeld geschetst, dat ons, de Reizende Tentoonstelling en de herdenking geen recht deed en doet. Men had ook een andere reactie kunnen geven, zoals bezoekers van de Reizende Tentoonstelling die hebben gegeven: ‘Wat gaaf dat het gelukt is om met de Reizende Tentoonstelling aandacht te creëren voor het verhaal van de Molukkers en dit onder de aandacht te brengen van een groot publiek. Ik ga eerst zelf kijken en mocht ik dan suggesties hebben of dingen missen zal ik jullie mailen met suggesties. Begrijp dat alle bezoekers daartoe ook worden opgeroepen. Fijn dat jullie dit gecreëerd hebben’.
Of: Fijn dat er aandacht is voor deze verschrikkelijke geschiedenis. Respect! En Liefde!
Of: Heel indrukwekkend! Mooie en duidelijke weergave! Ook erg emotioneel!
Er zijn in de verschillende bezoekers boeken van de Reizende Tentoonstelling meer van dit soort reacties te lezen. Reacties die verbindend werken en geen haat en strijd uit ademen. Als je er een aantal wilt lezen klik hier:
De recensies over en reacties op de Reizende Tentoonstelling, waarin het verhaal van Molukkers door heel Nederland reist zijn overweldigend. Net als de aandacht die de Tentoonstelling in de (mainstream) media krijgt. In kranten, tijdschriften en in de treinen van de NS.
Er is vorig jaar voor het verschijnen van de tentoonstelling een online petitie gestart waarin onwaarheden staan en die is getekend door ruim 3.000 mensen. Het CMH vindt natuurlijk dat mensen het volledige recht hebben om een petitie te lanceren en dat andere mensen die kunnen tekenen. Echter het CMH heeft bij de petitionaris (-sen) het volgen van een belangrijk principe niet kunnen ontdekken: hoor en wederhoor tegen wie de petitie ageert. Daar was geen behoefte aan. Er was een petitie en het succes van deze petitie ging voor alles. Wat daar niet in klopte en kapot werd gemaakt was kennelijk ‘maar een bijzaak!’.
Het CMH heeft vorig jaar in die periode meerdere malen om een ontmoeting verzocht met de petitionarissen (groep #nietmijnaankomst) en rechtstreeks contact mee opgenomen. Maar daar werd niet op gereageerd of men gaf aan dat zij geen tijd hadden. Veel later is er een ontmoeting geweest maar wederom vond de groep #nietmijaankomst dat zij de petitie niet hoefden aan te passen. Ook wensten zij geen verantwoording te nemen voor wat er veroorzaakt was aan persoonlijke bedreigingen of haatcampagnes.
De mensen van #nietmijaankomst hebben tot op de dag vandaag hun petitie nooit bijgesteld. Met gevolg dat mensen hun handtekening hebben gezet in de veronderstelling dat de in de petitie verkondigde beweringen waarheden zijn.
Het CMH acht het daarom van groot belang om beide kanten van de medaille te laten zien en heeft daarom zelf een Verklaring op 21 september 2021 uitgebracht, die tot op de dag van vandaag aan inhoud niet heeft ingeboet. En nog steeds belangrijk is.
In de verklaring werd nog uitgegaan van een herdenking die zou plaatsvinden in de Rotterdamse haven waarbij de haven 1 minuut stilgelegd zou worden en er een nieuwe boot zou aankomen met daarop een grote afbeelding van het eerste schip de Kota Inten. Deze boot diende als symbool voor de 12 boten die in 1951 aankwamen en geen behoorlijke ontvangst hebben gehad. Daarom deze boot als symbool voor de Kota Inten die 70 jaar later wel een warm ontvangst zou krijgen. De minister president Mark Rutte had enthousiast gereageerd op de uitnodiging om hierbij aanwezig te willen zijn en om te komen spreken. Net al de Inspecteur Generaal der Krijgsmacht Frank van Sprang die met zijn manschappen op de kade wilde staan en de boot welkom wilde heten door een eregroet te brengen.
De NOS wilde deze herdenking live uitzenden op de grootste publieke zender. En BNN VARA had in de avond een heel programma over de herdenking.
Er is nooit sprake geweest van ballonnen en confetti want het betrof een herdenking. Inmiddels staat de vorm van een nieuwe herdenking al een tijdje niet meer vast en staat deze open voor nieuwe ideeën en suggesties.
Publicatie adviesrapport van de Klankbordgroep aan het Comité Molukse Herdenking (CMH)
Dit Adviesrapport is uitgebracht op 28 april j.l. aan het CMH en is door de KBG toegelicht.
Met de aanbieding van het Adviesrapport is de taakopdracht van de KBG volbracht en is de KBG derhalve vanaf genoemde datum opgeheven.
Het rapport heeft het CMH ter harte genomen in die zin dat zij het van belang acht dat voor de besluitvorming door het CMH aangaande het wel of niet laten plaatsvinden van de Herdenkingsbijeenkomst meer tijd vergt.
De uiteindelijke aanbevelingen in het adviesrapport zijn qua volgorde niet geprioritiseerd.
Het CMH acht het verstandig om zich pas uit te spreken na ruim intern beraad.
De documenten
Het adviesrapport
RH Verslag enquete Molukse herdenking (11 april 2022)
Tweede dialoog dag een maand verschoven: 19 maart ipv 19 februari
Op zaterdag 19 maart vindt de Tweede Dialoog dag plaats waarbij de Klankbordgroep in gesprek gaat met de mensen die zich hebben ingeschreven om met elkaar in gesprek te gaan over de Molukse Herdenking.
Deze dag is verschoven van 19 februari naar 19 maart omdat Nathalie Toisuta voor werkzaamheden een maand in Zuid Afrika was.
De tweede dialoog as zaterdag 19 maart zal plaatvinden in het Moluks Kerkelijk Centrum Oud Wulfseweg 1 te Houten. Het programma zal om 12:00 uur van start gaan en tot circa 16:30 duren. Inloop is al vanaf 11.30 uur.
Let op: alleen mensen die zich hebben aangemeld krijgen toegang tot het terrein en gebouw van het MKC. Ook van deze dag zal een livestream zijn die ook later terug te kijken zal zijn. Iedereen die daar bezwaar tegen heeft moet dit van tevoren aangeven.
U kunt zich hier nog inschrijven.
Dit is uw kans om te laten weten hoe u naar de herdenking kijkt, wat u
belangrijk vindt en wat u zou willen zien? Misschien heeft u wel een briljant idee voor de invulling deze herdenkingsdag?
Deze dialoogdagen zijn voortgekomen uit het feit dat Molukse wijken en Stichtingen graag betrokken wilde worden bij de plannen voor de herdenking. Mensen vonden dat het anders kon en moest. Drieduizend mensen hebben daar toen een handtekening voor gezet en iets meer dan 100 organisaties. Voor hen organiseren wij deze dialoogdagen ook. Nu is de kans om je te laten horen! Vragen te stellen? Of jouw ideeën voor een herdenking te delen? Aarzel niet want wij vinden het belangrijk dat deze herdenking voor de eerste en tweede generatie er zal komen en willen ruimte creëren voor mensen die zich niet gehoord voelen en er ideeën over hebben. Maak er dan nu gebruik van als jij de herdenking belangrijk vindt! En wilt meepraten! Of vul de enquête in! Meer ruimte voor meepraten dan dit kunnen wij niet organiseren:
1. De dialoogdagen waarbij iedereen welkom is
2. Een enquête waarbij je anoniem of met naam je mening kan geven.
Er gaan nog steeds verhalen rond die niet kloppen en nog steeds gestaafd zijn op aannames of onwaarheden. Kom naar deze dialoogdag en vraag wat er van waar is! Die mogelijkheid is er nu!
De Belastingdienst zou zeggen: Leuker en toegankelijker kunnen we het niet maken!
Er was een nieuwe locatie 5 februari Dialoog dag
Er was voor een nieuwe locatie gekozen omdat het MKC voor hun moverende redenen aangaf dat de locatie niet meer beschikbaar was voor de Dialoog dag waardoor het Comité Molukse Herdenking en de Klankbordgroep genoodzaakt waren naar een andere locatie uit te wijken: Het FASHION Hotel in Amsterdam West. Maar waar ook de mensen van harte welkom waren!
Het Comité Molukse Herdenking (CMH) heeft de eerste Dialoogdag als een goede bijeenkomst ervaren. Het CMH was weliswaar gast van de Klankbordgroep maar was erg blij met dit initiatief en de mensen die zijn gekomen om met elkaar in dialoog te gaan. Wat CMH jammer vind is dat niet iedereen die van tevoren zo veel kritiek heeft geleverd, in de gelegenheid was om aanwezig te zijn om hun stem te laten horen. CMH had ook graag de beelden van de live stream willen delen maar daar is door een klein groepje bezwaar tegen gemaakt. Het CMH respecteert dit en zal daarom de live stream niet online zetten. Wat het CMH wel graag wil en mag delen is het práchtige gedicht van Djodjie C.A. Rinsampessy
IN DEN VREEMDE
Zeg mij
Nu je achter de camera staat
ik er voor
je gevraagd hebt om te filmen
mijn verhaal vast te leggen
dat ik gelukkig word
dat ik de energie van dit land
mag blijven voelen
dat ik me gelukkig mag prijzen
dat ik hier geboren ben
Ik tel de ochtenden, de middagen
de avonden en de nachten
Ik zie de zon schijnen
de sterren stralen
terwijl op de achtergrond
de wind met me praat,
de klanken van de tahuri’s
en tifa’s van het land
doen herinneren
Zeg mij
Waarom mijn vader vanaf zijn
jonge leeftijd als KNIL soldaat het
dagelijks had over zijn trouw aan
Nederland
over terugkeren, over zijn broers en
zuster die hij heeft achtergelaten.
Het altijd had over zijn moeder, mijn oma
die hij nooit meer heeft terug gezien
Waarom drie maanden – zes maanden
zijn geworden, zes maanden – een jaar
een jaar – jaren
Jaren – nog meer jaren
Inmiddels zeventig jaar
Zeg mij
waarom mijn ouders, jouw ouders
hier hebben moeten leven, zijn gebleven
nooit meer zijn teruggekeerd
In dit land zijn begraven
Zeg mij
nu we hier ouder zijn geworden
misschien zelfs wijzer,
waarom we hier nog staan
op mijn dakterras zonder de geuren
van kruidnagels te ervaren en
de palmen aan te raken
Het volk schreeuwt nog steeds om aandacht
het volk dat zich achtergesteld voelt
de vrijheid mist om te leven zoals
zij dat willen
Zeg mij
waarom het hier zo stil is geworden
anderen ons verhaal niet vertellen
Blijven ontkennen
Waarom de wind zomaar ophoudt met waaien
levens en slachtoffers worden vergeten
Zeg mij
waarom de hoge golven
van de zee steeds door mij
gevoeld worden
de reis blijft voortduren
wij nog steeds onderweg zijn
mijn tranen niet willen drogen
Zeg mij
waarom ik deze vragen blijf stellen
waarom we hier nog zijn
waarom mijn rijkdom mij nog niet
gelukkig maakt
Zeg mij
Nu je nog steeds
achter die camera staat
ik ervoor
wie je voor je ziet
Zeg mij
of ik, ooit
gelukkig word!
Copyright: Djodjie CA Rinsampessy
Djodjie CA Rinsampessy (1960) is een Nederlands-Moluks-Timorese dichter/publicist. Sinds de jaren tachtig draagt hij onder muzikale begeleiding gedichten voor. Hij heeft een aantal publicaties op zijn naam staan. Bekend zijn de bundels: ‘Begitu Sadja/ Zomaar’ (1996); ‘Portretten ontmoeten de Poëzie’ (2003); ‘Zonder Spelregels’ (2005/ 2014) en ‘Elke dag Holland, Manis é (2020). In zijn gedichten heeft hij als terugkerende thema’s o.a. onrechtvaardigheid en ongelijk (waardig) heid, zijn relatie met (Oost) Indonesië, Molukken, Timor en de omringende wereld. Ook de gewone dingen uit het dagelijks leven worden meegenomen in zijn gedichten.
21 maart vindt geen herdenking plaats
In tegenstelling tot de geluiden die rond gaan op Social Media is er nooit een definitieve herdenkingsdatum vastgelegd voor 21 maart 2022. Deze datum was één van de opties maar is komen te vervallen doordat het te kort dag is om deze te produceren na 5 feb en 19 februari. Ook blijkt uit de ingevulde enquêtes dat deze datum geen voorkeursdatum is. Waarop in overleg met de Klankbordgroep is besloten om de datum van 21 maart te laten vervallen.
Er is op advies van de gemeente Rotterdam al een vergunning aangevraagd voor 21 maart zodat deze doorgezet kan worden naar elke nieuwe datum. Een aantal mensen hebben hier de verkeerde conclusies uit getrokken en het nooit rechtstreeks bij ons gecheckt. Wij blijven voor rechtstreekse vragen bereikbaar op info@molukseherdenking.nl. Mail ons met vragen. Dat voorkomt onrust.
Bij deze deelt de Klankbordgroep mee dat met ingang van 16 januari jl. zij genoodzaakt is om afscheid te nemen van de heer Rafaël Pattiwael. De aanleiding was ondermeer een verschil in opvatting en werkwijze over hoe verbinding binnen de Molukse gemeenschap tot stand gebracht kan worden. De Klankbordgroep dankt bij deze de heer Pattiwael voor zijn inbreng.
Open brief van de Klankbordgroep aan de president in ballingschap van de Republiek der Zuid-Molukken: Zijne Excellentie Mr. J.G. Wattilete
Naar aanleiding van de Nieuwsbrief van de RMS president in ballingschap van 2 januari heeft het Comité Molukse Herdenking een reactie geplaatst op 9 januari 2022. Ook de door het CMH ingestelde Klankbordgroep voor de Herdenking en De Reizende Tentoonstelling heeft per email op 8 januari 2022 een persoonlijke brief gestuurd aan zijne excellentie Mr. J.G. Wattilete. Waarin zij hun mening geven over de boodschap van de RMS regering ten aanzien van de herdenking die dit jaar georganiseerd zal worden als ook de Reizende Tentoonstelling. Zij nemen de vrijheid om deze brief – in het kader van transparantie – via de beschikbare social media kanalen aan onder meer de Molukse gemeenschap kenbaar te maken. Deze brief wordt daarom op deze website openbaar gemaakt.
Capelle, 8 januari 2022
Aan: De Regering in ballingschap van de
Republiek der Zuid-Molukken
t.a.v. de President, Zijne Excellentie Mr. J. G. Wattilete
Per email
Onderwerp: Open brief/reactie Nieuwjaarsboodschap 2022 d.d. 2 januari jl.
Excellentie, geachte heer Wattilete,
Namens de Klankbordgroep, wensen wij u en de overige leden van de Regering in Ballingschap een gelukkig en gezond 2022 toe.
De Klankbordgroep is op 12 december 2021 opgericht naar aanleiding van de grote commotie in gemeenschap over het draagvlak, de vorm en inhoud van de Herdenking die op 7 oktober 2021 had moeten plaatsvinden.
De Klankbordgroep wil door verbindend te werken, mede draagvlak in de Molukse gemeenschap creëren om de komende landelijke Herdenking van het 71-jarig verblijf van de Molukse gemeenschap in Nederland respectvol te laten plaatsvinden.
De Klankbordgroep is een onafhankelijk adviserend gremium met betrekking tot de activiteiten van het Comité Molukse Herdenking. De samenstelling van de Klankbordgroep is divers. Graag verwijzen we u voor nadere informatie naar de website: www.molukseherdenking.nl
De Klankbordgroep heeft via social media kennisgenomen van uw Nieuwjaarsboodschap. De boodschap begint met een weergave van de werkzaamheden die de Regering in ballingschap in 2021 heeft uitgevoerd. Op zich prijzenswaardige werkzaamheden.
Echter gaandeweg de boodschap constateren wij dat de toonzetting en inhoudelijke aantijgingen ten aanzien van de activiteiten rond de Reizende Tentoonstelling en de Herdenking steeds grimmiger werd. Wij betreuren dit ten zeerste!
Temeer daar in de boodschap uitgegaan wordt van veronderstellingen als zou deze activiteiten ontwikkeld zijn met het doel de RMS te liquideren. Dat is geenszins het geval.
De Klankbordgroep is zoals gesteld in het leven geroepen om verbindingen te leggen tussen de verschillende geledingen in de Molukse gemeenschap opdat de diversiteit in opvattingen over de Herdenking meegenomen wordt. De Herdenking is in onze ogen een Herdenking voor alle Molukkers, ongeacht politieke opvatting, geloofsovertuiging, eilanden waar onze ouders en grootouders van afkomstig zijn.
Een ander punt dat wij zeer betreuren is het feit dat gesteld wordt dat in de Reizende Tentoonstelling de reden en geschiedenis van de komst van Molukkers naar Nederland onjuist wordt weergegeven. We raden u en de overige leden van de Regering in ballingschap aan om de tentoonstelling eerst zelf te bezoeken. Bezoek ook eens de website waarop zichtbaar is wat er in de tentoonstelling over de ontstaansgeschiedenis van de RMS getoond wordt.
In uw boodschap maakt u gewag van Molukse historici die betrokken zouden zijn bij het wegsaneren van de RMS en haar geschiedenis. Dit is geenszins het geval.
U trekt daarmee de integriteit en de expertise van onze eigen pioniers van de geschiedschrijving van de Molukse gemeenschap in Nederland in twijfel.
Wij betreuren dit ten zeerste omdat we verwachten dat het effect van uw boodschap niet bijdraagt aan de broodnodige verbinding in de Molukse gemeenschap en waar wij als Klankbordgroep aan willen bijdragen.
Voor de betrokken historicus is dit karaktermoord. We mogen aannemen dat dit niet de bedoeling is van de strekking van uw aantijging?
Bij de inrichting van de Reizende Tentoonstelling was 1 Molukse historicus betrokken, te weten drs. Ron Habiboe, tevens lid van de Klankbordgroep. De andere adviseur was geen Molukse historicus maar drs. Nanneke Wigard, voormalig directeur van het Moluks Museum in Den Haag
Zoals eerder is opgemerkt willen wij als Klankbordgroep verbindend zijn om uiteindelijk te komen tot een Herdenking van de gehele Molukse 1e en 2e generatie die ongewild en aanvankelijk voor tijdelijke duur in 1951 naar Nederland zijn overgebracht.
Als Klankbordgroep stellen we het daarom zeer op prijs om mede naar aanleiding van uw Nieuwjaarsboodschap het gesprek op korte termijn met u aan te gaan.
We nodigen u daar dan ook bij deze voor uit.
Hoogachtend, namens de Klankbordgroep,
Frieda Souhuwat- Tomasoa, voorzitter
P.s. We nemen de vrijheid om onze brief- in het kader van transparantie – ook via de ons beschikbare social media kanalen aan onder meer de Molukse gemeenschap kenbaar te maken.
Cc. Leden Klankbordgroep en Comité Herdenking Molukkers (CHM)
Reactie op de Nieuwsbrief van de RMS
Het CMH wil graag reageren op de Nieuwjaarsboodschap van de RMS-regering die op 2 januari is geplaatst. Hierin spreekt zij zich wederom uit tegen de Reizende Tentoonstelling en de Herdenking. De RMS-regering is hier natuurlijk geheel vrij in maar het CMH voelt de behoefte om hierop een reactie te publiceren. Omdat er naar onze mening een verkeerd idee leeft bij de RMS-regering in ballingschap over de weergave van de ontstaansgeschiedenis van de RMS in de tentoonstelling. Vandaar dat hieronder een weergave volgt van wat er in de tentoonstelling zichtbaar is.
In de Nieuwsbrief van de RMS-regering staat: “Op zich is niets mis met het organiseren van een tentoonstelling. Echter wel als deze tentoonstelling de historische feiten ten aanzien van de komst van de Molukse KNIL militairen en hun gezinsleden naar Nederland – in relatie tot het ontstaan van de RMS – onjuist weergeeft”.
Wij denken echter dat wij in de tentoonstelling recht doen aan deze geschiedenis maar oordeelt u zelf. U bent volledig vrij om tot welk oordeel dan ook te komen. Het enige is dat er een aantal historische momenten, feiten en documenten zijn die niet weerlegt kunnen worden. Wij denken dat wij op basis van deze informatie een juiste weergave geven van de ontstaansgeschiedenis van de RMS. En er blijven en zijn natuurlijk altijd eigen interpretaties.
Het CMH heeft inmiddels de RMS-regering in ballingschap een mail gestuurd waarin het CMH aangeeft dat zij graag langskomen om uit te leggen aan de hand van de doeken in de tentoonstelling hoe de geschiedenis van de RMS aan bod komt. Het CMH hoopt dat de RMS-regering op deze uitnodiging in zal gaan.
Hoe wordt er in de tentoonstelling betekenis gegeven aan de geschiedenis van de RMS?
Aan de buitenkant tussen Container 1 en Container 2 bevindt zich een tijdlijn waarin de geschiedenis van de Molukkers verteld wordt. En wat begint 40.000 jaar voor Christus en wat eindigt met de onafhankelijkheid van Indonesië en het uitroepen van de Republik Maluku Selatan.
Hieronder ziet u een uitvergroting van de laatste kolom van de tijdslijn waarmee de tentoonstelling opent. In deze kolom komt de ontstaansgeschiedenis van de RMS aan de orde.
Hieronder staat de tekst die te lezen is op bovenstaande banner
Onafhankelijkheid
Onder druk van de wereldpolitiek stopt Nederland na enkele jaren met de oorlog tegen Indonesië. Het accepteert de onafhankelijkheid en draagt op 27 december 1949 officieel de macht over aan de Verenigde Staten van Indonesië (Republik Indonesia Serikat, RIS). De afspraak is dat binnen deze Indonesische Federatie de verschillende deelstaten over een grote mate van zelfstandigheid beschikken. De Republiek Indonesia is binnen dit bestel één van de deelstaten. De Molukken vallen onder de deelstaat Oost-Indonesië. Begin 1950 zijn de Indonesische leiders, Soekarno en Hatta, bezig om de Verenigde Staten van Indonesië om te vormen tot een Indonesische eenheidsstaat. De Molukken kiezen daarom eieren voor hun geld. Op 25 april 1950 wordt in Ambon de onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken uitgeroepen (Republik Maluku Selatan, RMS). Dit als antwoord op het dreigende opgaan in de Indonesische eenheidsstaat.
In container 2 komt de ontstaansgeschiedenis van de RMS aan bod. In deze container staat de periode tussen 1949 – 1951 centraal. Waarin aan de hand van persoonlijke vragen en ervaringen van een Molukse KNIL militair, en zijn gezin, de verwarring die deze periode kenmerkt geschetst wordt.
Ook daarin uitgebreid aandacht voor de oprichting van de RMS en de consequenties daarvan voor de KNIL militairen. Hieronder volgen de ingezoomde beelden op deze banner. De teksten staan ook onder het plaatje uitgeschreven.
Hieronder staan de drie teksten die te lezen zijn op bovenstaande banner
Datum: April-juli 1950 De Proclamatie
“De Indonesische leiders zijn bezig om de deelstaten op te heffen, met dwang en geweld of via politieke steekspelletjes. Dat is niets volgens afspraak. En wij dreigen onze zelfstandigheid te verliezen. Dat is iets wat wij absoluut niet willen. Dit is onwettig. De republiek Indonesia is bezig om de Verenigde Staten van Indonesië om te zetten in een Indonesische eenheidsstaat onder haar leiding. Nu wil de nieuwe president van Indonesië, Soekarno, overal de baas spelen. Ze staan op het punt om de deelstaat Oost-Indonesië, waar de Molukken onder vallen, over te nemen. Daarom hebben wij, Soumokil, Manusama en de andere leiders, op 25 april op Ambon een eigen zelfstandige republiek uitgeroepen, de Republik Maluku Selatan (RMS, Republiek der Zuid-Molukken)”.
Datum: 25-04-1950
De reactie van de Molukse KNIL militair op het uitroepen van de RMS:
‘Wij willen niet overstappen naar het Indonesische leger. Wij willen terug naar de Molukken en daar de RMS steunen, maar Indonesië weigert dat. Zij zien de RMS als een onrechtmatige opstand en daar hebben ze hun handen vol aan. Zij zitten natuurlijk niet te wachten op goed getrainde Molukse militairen zoals wij. Wie al getekend heeft voor het Indonesische leger of de Indonesische marine, wil nu toch niet meer overstappen omdat het zomaar zou kunnen dat wij dan worden ingezet tegen onze eigen mensen op de Molukken! Wij kunnen niets doen en wachten maar af. Op 26 juli 1950 vertelde de legerleiding ons dat het KNIL officieel is opgeheven. Wij krijgen nu een tijdelijke KL-status omdat we nog niet gedemobiliseerd zijn. Dat betekent dat we nu onder de Koninklijke Landmacht vallen’.
Datum: Oktober – November 1950
De strijd gaat door. Het perspectief van de RMS-regering.
“Soekarno en Hatta hebben de Indonesische federatie afgelopen augustus opgedoekt en omgevormd tot een Indonesische eenheidsstaat. Onze Republik Maluku Selatan wordt aangevallen. Op de Molukken is het Indonesische leger aan het vechten met onze militairen van de RMS omdat zij zich verzetten tegen de bezetting en overheersing van het Indonesische leger. Onze mannen en Sukarela’s (jonge vrijwilligers) bieden heldhaftig weerstand maar moeten nu ook Ambon prijsgeven. Wij, het grootste deel van de RMS-regering, wijken uit naar het grote buureiland Seram waar we doorgaan met de strijd”.
Naast deze afbeeldingen is er voor de bezoeker ook een begeleidende audio opname te horen in Container 2 waarin aan de hand van de ervaringen van de KNIL militair zijn persoonlijke reacties te horen zijn op allerlei geschiedkundige besluiten. Ook hierin komt de oprichting van de RMS aan bod. Via dit linkje komt u uit bij dit audioscript. Daarin is te lezen hoe de geschiedenis van de RMS aan bod komt.
Een scriptfragment hieruit dat te horen is in Container 2:
KNIL militair:
“Van de Nederlandse legerleiding krijgen we nu een dienstbevel om te kiezen: vrijwillig in Indonesië blijven of tijdelijke inscheping naar Nederland. Ze bieden zelfs een bonus van 5000 roepia voor wie vrijwillig blijft. Wat een Judasgeld! Als we niet kiezen, dan komt er een dienstbevel om ons in te schepen naar Nederland. En, als wij dit dienstbevel weigeren, dan worden wij ter plekke ontslagen. Wat hebben we voor keuze? We kunnen hier niet blijven en vrezen een bloedbad.”
Vrouw van KNIL militair:
“Onze mannen hebben te horen gekregen dat ze naar Nederland moeten. We begrijpen de situatie niet helemaal maar het is het beste om maar met de groep mee te gaan. Ze zeggen dat het voor een paar maanden is.”
Ook wordt in de nieuwjaarsboodschap van de RMS-regering gesteld dat de herdenking die wij organiseren onaanvaardbaar is als de RMS-regering niet volledig participeert. Hierbij wordt helaas voorbij gegaan aan het inclusieve karakter die wij deze herdenking willen geven. Deze herdenking is bedoeld voor álle Molukkers in Nederland.
Niet alleen voor de Molukkers die RMS gezind zijn. Voor die groep is reeds de landelijke RMS dag op 25 april.
In ons statement van 21 september 2021 zeggen wij het volgende over deelname van de RMS-regering aan de herdenking:
De herdenking op 7 oktober richt zich op de gehele Molukse gemeenschap in Nederland. Van de Noord-Molukken, Midden-Molukken tot en met de Zuidoost-Molukken; Christelijke Molukkers en Molukse moslims en alle anderen met verschillende politieke overtuigingen, RMS’ers en niet-RMS’ers. Immers, de herdenking betreft 70 jaar Molukkers in Nederland en niet 70 jaar RMS in Nederland. Het Comité erkent uiteraard de grote rol die de RMS-proclamatie heeft gespeeld bij de uiteindelijke overbrenging van Molukkers naar Nederland. Het Comité legt bij deze herdenking en tentoonstelling echter de nadruk op de geschiedenis van alle Molukkers in Nederland.
Het CMH staat nog steeds achter dit statement.
Mocht u nog vragen hebben dan kunt u mailen naar info@molukseherdenking.nl
Hartelijke groeten namens het CMH.
Het Comité Molukse Herdenkingen wenst iedereen een bijzonder mooi, inspirerend en verbindend 2022 toe! Waarin mooie dingen mogen gaan gebeuren en er ruimte is voor het verschil, ruimte voor lichtheid, ruimte voor andere perspectieven, andere mensen en andere meningen. Zonder strijd maar op zoek naar overeenkomsten, het dialoog en verbindingen. Met de intentie om vooruit te kijken naar wat er nodig is om met elkaar een constructieve toekomst in te gaan! En je daarvoor in te zetten!
Wij kijken ook uit naar mooie en bijzondere locaties voor de Reizende Tentoonstelling, persoonlijke verhalen op onze verhalenpagina, de ontwikkeling van een lespakket gekoppeld aan de Reizende Tentoonstelling en de samenwerkingen met musea en organisaties met wie wij in gesprek zijn.
Wij kijken uit naar samenwerking met de opgerichte Klankbordgroep waar wij ontzettend blij mee zijn! Wij laten ons heel graag door hun inspireren en adviseren. Wij zijn de leden van de Klankbordgroep dankbaar voor hun vertrouwen, hun toewijding en inzet om zich in te willen zetten voor de uitgestelde Herdenking en de Reizende Tentoonstelling. Met hun hulp, kennis, ervaring en inspiratie vertrouwen wij op een prachtig 2022!
En mocht u een idee of gedachte met ons willen delen dan nodigen wij u uit om vooral contact met ons op te nemen,
Hartelijke groeten namens het Comité Molukse Herdenkingen,